«Πλατωνική «εκλεκτική συγγένεια»· ο απρόσωπος έρωτας»
Ομιλητής: Χαράλαμπος Χ. Σπυρίδης, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
Κοσμήτωρ Διεθνούς Επιστημονικής Εταιρείας Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας
Αντιπρόεδρος Εταιρείας Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας
Σάββατο 30 Μαρτίου 2024, 6.30-8.30 μμ
Φιλολογικός Σύλλογος ‘Παρνασσός’ (Αίθουσα ΄Παλαμάς’), Πλατεία Καρύτση, Aθήνα
Περίληψη ομιλίας
Επέλεξα να ομιλήσω με βάση τον Τίμαιο του Πλάτωνος γι’ αυτήν την ερωτική τάση που ενυπάρχει μέσα στην ανόργανη φύση, για το ζεύγος των αντιθέτων έρωτας-θάνατος, Φιλότης-Νείκος, δια των οποίων αντιθέτων συντελείται όλο το δράμα του σύμπαντος κόσμου.
Ο Πλάτων στον διάλογό του Τίμαιος μέσω του «κεντρικού ομιλητού», του Τιμαίου του Λοκρού, πραγματεύεται συστηματικά τη δημιουργία του φυσικού κόσμου από μία τετρακτύ (=τετράδα) στοιχείων κι επιχειρεί να μαθηματικοποιήσει τη φύση.
Το πέρασμα από τον μύθο στον ορθό λόγο πραγματοποιείται με τους προσωκρατικούς φιλοσόφους, οι οποίοι ερμηνεύουν τα φυσικά φαινόμενα. Από τις πλέον ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις του ζητήματος αυτού είναι των ατομικών φιλοσόφων Λευκίππου και Δημοκρίτου.
Και ο Πλάτων χρησιμοποιεί «άτομα». Όμως, τα Πλατωνικά «άτομα» δεν είναι υλικά σώματα, αλλά καθαρά μαθηματικά αντικείμενα. Είναι τριγωνικά επίπεδα γεωμετρικά σχήματα και αποτελούν τα ύστατα στοιχεία. Δεν είναι άπειρα, αλλά πεπερασμένου πλήθους. Είναι απελευθερωμένα από την έννοια της ύλης και μπορούν να αλληλομετασχηματίζονται χωρίς να δημιουργούν κανένα κενό.
Ο Πλάτων βάσει της Βιολογίας του Εμπεδοκλέους αποδέχεται τα τέσσερα στοιχεία του. Βάζει τον Τίμαιο να αναφέρει ότι το πυρ, ο αήρ, το ύδωρ και η γαία είναι σώματα. Ως σώματα, έχουν τη διάσταση του βάθους. Το βάθος περικλείεται από επιφάνειες. Όσες επιφάνειες είναι επίπεδες, αποτελούνται από ορθογώνια τρίγωνα, τα βασικά και θεμελιώδη στοιχεία της δομής του κόσμου.
Πρέπει με έμφαση να τονισθεί ότι τον 5ο αι. π.Χ. ο Πλάτων εφαρμόζει μια θεμελειώδη αρχή των σημερινών Θετικών Επιστημών, η οποία αναφέρεται στη διατήρηση μιας «οντότητας». του πλήθους των «ομοειδών στοιχειωδών ορθογωνίων τριγώνων», όπως η Χημεία αναφέρεται στη διατήρηση της ύλης και η Φυσική στη διατήρηση του φορτίου, της ενέργειας, της ορμής κ.λπ.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Χ. ΣΠΥΡΙΔΗ
Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών,
Κοσμήτωρ Διεθνούς Επιστημονικής Εταιρείας
Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας,
Αντιπρόεδρος Εταιρείας Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας.
http://users.uoa.gr/~hspyridis
O Καθηγητής Χαράλαμπος Χ. Σπυρίδης υπηρέτησε στο Γ΄ Εργαστήριο Φυσικής του Τμήματος Φυσικής της Σχολής Θετικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης επί 16 και πλέον χρόνια και στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών επί 22 χρόνια.
Και στα δύο Πανεπιστήμια πρώτος δημιούργησε τη διδασκαλία της Φυσικής και των Μαθηματικών της Μουσικής, αντιμετωπίζοντάς την ως Επιστήμη και δημιούργησε την κατεύθυνση της Τεχνολογίας Ήχου.
Υπήρξε μέλος της πενταμελούς προσωρινής Διοικούσας Επιτροπής (1985) που οργάνωσε, στελέχωσε, και λειτούργησε το πρώτο για την Ελλάδα Πανεπιστημιακό Τμήμα Μουσικών Σπουδών. Ως μέλος και Πρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Υπουργείου Παιδείας ίδρυσε και λειτούργησε 45 Μουσικά Σχολεία στην Ελλάδα.
Ως καθηγητής δραστηριοποιήθηκε διδακτικά κι ερευνητικά στις επιστημονικές περιοχές: Φυσική και Μουσική Ακουστική, Μαθηματικά της Μουσικής, Θόρυβος-Ηχοπροστασία, Ακουστική Σχεδίαση Κλειστών Χώρων, Βιοακουστική, Ψυχοακουστική, Ηλεκτροακουστική, Βυζαντινό Ηρμοσμένο, Μουσική με Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές, Επικοινωνία ανθρώπων με τη χρήση «Φυσικών» και «Σφυρικτών» γλωσσών, Αρχαία Ελληνική Μουσική στους αλληγορικούς φιλοσόφους Πυθαγόρα, Πλάτωνα και Ηράκλειτο.
Ως συγγραφέας συνέγραψε πενήντα εννέα επιστημονικά και διδακτικά συγγράμματα.
Συμμετείχε με πρωτότυπες ανακοινώσεις σε πλήθος Διεθνών και Τοπικών Συνεδρίων. Εργασίες του δημοσιεύθηκαν σε έγκριτα Διεθνή και Ελληνικά επιστημονικά περιοδικά.
Επέβλεψε και καθοδήγησε φοιτητές για την ολοκλήρωση προπτυχιακών Διπλωματικών εργασιών, μεταπτυχιακών Διπλωματικών διατριβών και Διδακτορικών διατριβών.
Διετέλεσε Πρόεδρος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της Ενώσεως Ελλήνων Φυσικών.Είναι μέλος του Ελληνικού Ινστιτούτου Ακουστικής (ΕΛ.ΙΝ.Α.), Κοσμήτορας της Διεθνούς Επιστημονικής Εταιρείας Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας και Α΄ Αντιπρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας.
EL 
EN