Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων και οι Ολυμπιακοί Αγώνες

By Ομιλίες

Ομιλητής: Ξενοφών Δ. Μουσάς

(αφ. Καθηγητής Φυσικής Διαστήματος του Παν/μιου Αθηνών)

Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου 2024, 6:30-8:30 μμ

‘Εταιρεία Φίλων του Λαού’

(Αίθουσα Μ. Ευεργετών-Ευεργετών’),

Ευριπίδου 12, Αθήνα (1ος όροφος)

Περίληψη  ομιλίας

​‘ὁ γὰρ Πυθαγόρας τοὺς ἀριθμοὺς μεγίστην δύναμιν ἔχειν ἡγούμενος

καὶ πάντα εἰς ἀριθμοὺς ἀναφέρων, τῶν τε ἄστρων τὰς περιόδους[1]

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι το αρχαιότερο γνωστό μηχάνημα με γρανάζια, ο αρχαιότερο υπολογιστής. Μαθηματικοί υπολογισμοί είναι δυνατόν να γίνουν με γρανάζια που ανά δύο επιτελούν μια διαίρεση ή πολλαπλασιασμό ακεραίων αριθμών. Συνεπώς ο Μηχανισμός είναι ένας ψηφιακός υπολογιστής που λειτουργεί στο μοναδικό σύστημα αρίθμησης. Ο Μηχανισμός σχεδιάστηκε, προγραμματίστηκε με τα γρανάζια με βάση τους νόμους της φυσικής, όπως τους αντιλαμβάνονταν κατά την αρχαιότητα, από την εποχή του Πυθαγόρα και μετά και σε μικρότερο βαθμό από το τέλος της Παλαιολιθικής εποχής (βλ. αστρονομικό προσανατολισμό κτηρίων Σέσλκου, 6500-6000 π.Χ.).

Ο μηχανισμός ήταν πιθανότατα και αστρονομικό ρολόι με συνεχή κίνηση. Η κίνηση δίδεται από σύστημα με βάρη και αντίβαρα, όπως το περιγράφουν οι μέγιστοι μαθηματικοί, μηχανικοί και φυσικοί Αρχιμήδης, Ήρων ο Αλεξανδρεύς, Πρόκλος και άλλοι. Ο μηχανισμός μοιάζει πολύ με τα ρολόγια κούκου τα οποία είναι εγγόνια μετεξέλιξής του. Η βασική διαφορά του είναι ότι ο αρχαίος μηχανισμός είχε χρονισμένη κίνηση με ένα είδος κλεψύδρας με πλωτήρα. Έτσι ακριβώς λειτουργούσε το πολύπλοκο αστρονομικό ρολόι του Αρχιμήδη με τα αυτόματά του, το μηχανικό ρολόι στο εσωτερικό των Αέρηδων του Ανδρόνικου και άλλα. Ήταν επίσης και πλανητάριο, όπως φαίνεται από το εγχειρίδιο χρήσης του που αναφέρει εκτεταμένα τις κινήσεις των πλανητών, δηλαδή τους νόμους κίνησης κάθε πλανήτη.

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων προσδιορίζει την ημερομηνία έναρξης των Ολυμπιακών αγώνων η οποία βασίζεται στην οκταετηρίδα. Η οκταετηρίς δεν εισάγεται ως ημερολόγιο την εποχή που αρχίζουν να αριθμούνται οι Ολυμπιακοί αγώνες, αλλά είναι πιθανότατα προϊστορικό ημερολόγιο, τουλάχιστον από την Μινωική εποχή. Ο Μίνως εννέωρος λαμβάνει εντολή οκτώ ετών που ανανεώνεται το ένατο έτος). Η Οκταετηρίς αποτελεί πιθανότατα πανευρωπαϊκό ημερολόγιο που χρησιμοποιήθηκε επί χιλιετίες. Η οκταετηρίς χρησιμοποιείται από τους Σκανδιναβούς μέχρι περίπου το 1280 οι οποίοι στην αρχή κάθε οκταετηρίδος θυσιάζουν οκτώ νέους άνδρες, οκτώ κριούς, οκτώ ταύρους, τράγους κλπ, ώστε όλοι να τηρούν και να σέβονται το ημερολόγιο και τον άρχοντα.

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων προσδιορίζει πότε γίνονται οι Ολυμπιακοί αγώνες με ένα σεληνοηλιακό ημερολόγιο διάρκειας οκτώ ετών την οκταετηρίδα, περίοδο συντονισμού Γης, Ηλίου, Σελήνης και Αφροδίτης. Η Οκταετηρίς, όπως λέγεται αυτή η περίοδος περιλαμβάνει δυο Ολυμπιάδες και όλοι οι σημαντικοί αγώνες των Πυθίων Ισθμίων Νεμέων, Νάων, Αλείων προσδιορίζονται με την φάση της Σελήνης και την εποχή του έτους, ισημερίες, ηλιοστάσια κ.α. Το ημερολόγιο των οκτώ ετών είναι προϊστορικό, ασφαλώς είναι το Μινωικό ημερολόγιο, αν και η ιστορία μας λέει ότι το έφτιαξε ο Κλεόστρατος από την Τένεδο τον 6ο αιώνα. Κάποια παραλλαγή του χρησιμοποιούσαν οι Αθηναίοι, αλλά και κάθε πόλη, για να ρυθμίζουν την πολιτική ζωή, αλλά γενικότερα οι Έλληνες  για την έναρξη των Ολυμπιακών αγώνων και των άλλων εορτών των Ελλήνων. Συνεπώς η οκταετηρίδα πρέπει να είναι πολύ προγενέστερη της έναρξης αρίθμησης των Ολυμπιακών αγώνων. Η οκταετία διαφόρων προέδρων κρατών σήμερα είναι συνέχεια της παράδοσης της βασιλείας του Μίνωα.

Πολύ όμορφα περιγράφει ο Ιωάννης Λαυρέντιος Λύδος την μουσική των σφαιρών στο βιβλίο του περί μηνών.

Πάντας τοὺςῥυθμοὺς ἐκ τῆς τῶν πλανήτων κινήσεως εἶναι συμβαίνει·

ὁ μὲν γὰρ Κρόνος τῷ Δωρίῳ,

ὁ δὲ Ζεὺς τῷ Φρυγίῳ,

ὁ δ’ Ἄρης τῷ Λυδίῳ

καὶ οἱ λοιποὶ τοῖς λοιποῖς κινοῦνται κατὰ τὸν Πυθαγόραν πρὸς τὸν ἦχον τῶν φωνηέν των·ὁ μὲν γὰρ Ἑρμοῦ τὸν α,

ὁ δ’ Ἀφροδίτης τὸν ε,

ὁ δ’ Ἥλιος τὸν η,

καὶ ὁ μὲν τοῦ Κρόνου τὸν ι,

ὁ δὲ τοῦ Ἄρεος τὸν ο,

καὶ Σελήνη τὸν υ,

ὅγε μὴν τοῦ Διὸς ἀστὴρ τὸν ωῥυθμὸν ἀποτελοῦσιν·

ὁ δὲ ἦχος τῶν ῥυθμῶν ὡς ἡμᾶς οὐκ ἀφικνεῖται διὰ τὴν ἀπόστασιν.

Πολύ ενδιαφέρουσα περιγραφή μας δίνει και ο Πλούταρχος[2]. «οἷς δ’ οὖν οὐ δοκεῖ ταῦτα τῆς τοῦ Πλάτωνος ἀπηρτῆσθαι διανοίας, ἐκεῖνα κομιδῇ φανεῖται τῶν μουσικῶν λόγων ἔχεσθαι, τὸ εʹ τετραχόρδων ὄντων τῶν ὑπάτων καὶ μέσων καὶ συνημμένων καὶ διεζευγμένων καὶ ὑπερβολαίων ἐν πέντε διαστήμασι τετάχθαι τοὺς πλάνητας· ὧν τὸ μέν ἐστι τὸ ἀπὸ σελήνης ἐφ’ ἥλιον καὶ τοὺς ὁμοδρόμους ἡλίῳ, Στίλβωνα καὶ Φωσφόρον· ἕτερον τὸ ἀπὸ τούτων ἐπὶ τὸνἌρεος Πυρόεντα· τρίτον δὲ τὸ μεταξὺ τούτου καὶ Φαέθοντος· εἶθ’ ἑξῆς τὸ ἐπὶ Φαίνωνα καὶ πέμπτον ἤδη τὸ ἀπὸ τούτου πρὸς τὴν ἀπλανῆ σφαῖραν· ὥστε τοὺς ὁρίζοντας φθόγγους τὰ τετράχορδα τὸν τῶν πλανωμένων λόγον ἔχειν ἀστέρων.

Ένας φίλος με ρώτησε: αφού ο μηχανισμός των Αντικυθήρων τα κάνει όλα θα προβλέπει και το τυπικό μοντέλο των στοιχειωδών σωματιδίων και την μεγάλη έκρηξη. Η απάντηση είναι ότι το τυπικό μοντέλο και κάθε θεωρία φυσικής βασίζεται στις ίδιες αρχές που είναι γραμμένες στο εγχειρίδιο χρήσης του μηχανισμού και που διαβάσαμε και στα γρανάζια του. Συγκεκριμένα 1)  η φύση κατανοείται με βάση τους νόμους φυσικής, 2) οι νόμοι της φυσικής εκφράζονται με κατάλληλα μαθηματικά 3) γλώσσα της φύσης είναι τα μαθηματικά. 4) η συμμετρία είναι βασική αρχή της φύσης 5) χρησιμοποιούμε τις ελάχιστες απαραίτητες υποθέσεις και τα απλούστερα δυνατόν μαθηματικά.

Βιβλιογραφία:

Μουσά, Ξ. Δ. 2018, Ο Mηχανισμός των Αντικυθήρων, εκδ. CantoMediterraneo.

Μουσά, Ξ. Δ. 2011 και 2012 (2η έκδοση), Μηχανισμός των Αντικυθήρων, ΠΙΝΑΞ (TABLET) ο πρώτος υπολογιστής και μηχανικός Κόσμος, Εκδ. ΈνωσηΕλλήνωνΦυσικών, Αθήνα.

Moussas, X., 2014. Early Greek astrophysics: the foundations of modern science and technology. American Journal of Space Science, 1(2), p.129.

Moussas, X., 2014. Early Greek astrophysics: the foundations of modern science and technology. American Journal of Space Science, 1(2), p.129.

Moussas, X., 2017. Antikythera Mechanism as evidence for Hellenistic technology excellence. Hellenistic Alexandria, 13, p.209.

The Antikythera Mechanism and The Olympic Games

Pythagoras of  the mathematicshasthe greatest power as shown by the periods of planets[3]

 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ: Ξενοφών Διον. Μουσάς

Kαθηγητής Φυσικής Διαστήματος (συνταξιούχος)

Τομέας Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής

Τμήμα Φυσικής, Σχολή Θετικών Επιστημών

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πανεπιστημιούπολη, GR 15783 Ζωγράφου, Αθήνα

κινητό 6978792891

e-mail: xmoussas@phys.uoa.gr  e-mail: xdmoussas@gmail.com

http://artemis-iv.phys.uoa.gr/

http://www.antikythera-mechanism.gr

cv: http://www.antikythera-mechanism.gr/project/team/academic/xenophon-moussas

https://scholar.google.gr/citations?hl=el&user=b8aDvyIAAAAJ

https://info.fisica.uson.mx/mamh/gr/ppal_gr.htm

Ξενοφών Διονυσίου Μουσάς, αστρονόμος, ένας από τους πρωταγωνιστές μελέτης του αρχαιότερου υπολογιστή, του Μηχανισμού των Αντικυθήρων. Καθηγητής Φυσικής Διαστήματος Πανεπιστημίου Αθηνών.

Διετέλεσε senior visiting research fellow στο Imperial College (3 μήνες κάθε έτος επί20 έτη), καθηγητής Πανεπιστήμιο Μεξικού, Διευθυντής Εργαστηρίου Αστροφυσικής, Διευθυντής Αστεροσκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών, Αντιπρόεδρος Τμήματος Φυσικής, Διευθυντής Τομέα Αστροφυσικής.

Επισκέπτης καθηγητής στο Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού, τρεις φορές,

Επισκέπτης ερευνητής στο Αστεροσκοπείο Παρισίων (Laboratoire d’études spatiales et d’instrumentation en astrophysique) και

Επισκέπτης ερευνητής το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ για το Ηλιακό Σύστημα (Max-Planck-Institut für Sonnensystemforschung) στη Γερμανία.

Είναι μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών.

Βραβείο της NASA.

Βραβείο Αμερικανικής Εταιρείας Γεωφυσικής.

Επίτιμος διδάκτωρ Διεθνούς Ακαδημίας Παιδείας και Επιστημών Ουκρανίας.

Συγγραφέας πέντε βιβλίων (ένα έχει εκδοθεί στην Ρωσική, έτοιμα προς έκδοση στην Γαλλική, Βουλγαρική και Αλβανική γλώσσα):

  1. Μηχανισμός των Αντικυθήρων, ΠΙΝΑΞ, Εκδοτικός Οίκος Ελληνική Φυσική Εταιρεία, Αθήνα, 2011, 2012 (2η έκδοση).
  2.                  Антикитерский Механизм, 2013
  3. Μηχανισμός των Αντικυθήρων, ο αρχαιότερος υπολογιστής και μηχανικός Κόσμος, Canto Mediterraneo, 2018
  4. Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων «Πίναξ» Το πρώτο μηχανικό σύμπαν Ο παλαιότερος υπολογιστής και αστρονομικό όργανο (υπό έκδοση)
  5. Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων (στα βουλγαρικά, υπό έκδοση)
  6. Mekanizmit Antikythera, (στα αλβανικά, υπό έκδοση)
  7.            Antikythera Mechanism (υπό έκδοση)

120 άρθρων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά με κριτές, 200 σε διεθνή συνέδρια, 100 σε Ελληνικά περιοδικά και συνεντεύξεις. Συγγραφέας όλων των αστρονομικών λημμάτων της Εκπαιδευτικής Εγκυκλοπαίδειας Εκδοτικής Αθηνών.

Έχει κάνει 1000 ομιλίες, δεκάδες εκθέσεις για τον μηχανισμό των Αντικυθήρων σε 15 γλώσσες σε όλο τον Κόσμο (σε NASA, UNESCO, Μουσεία, Σχολεία, Πανεπιστήμια, Πλανητάρια).

Επέβλεψε 40 διδακτορικές διατριβές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Observatoire de Paris, Imperial College, Πανεπιστήμια Αλεξανδρείας, Καΐρου, Max Planck Sonnensystem. α

Διεξάγει έρευνα σε Διαστημική Φυσική, Ήλιο, Πλανήτες, Δορυφόρους Μηχανισμό των Αντικυθήρων, ιστορία αστρονομία και φιλοσοφία επιστημών.

Συμμετέχει σε πολλά διαστημικά πειράματα της NASA και του ESA.

 

[1]Πλουτάρχου, «Ηθικά» Περί Ομήρου (βίος Ομήρου και Ομήρου ποίηση)

[2]PlutarchusBiogr., Phil., DeanimaeprocreationeinTimaeo(1012b–1030c) (0007: 134) “Plutarchimoralia, vol. 6.1”, Ed. Hubert, C.Leipzig: Teubner, 1954, Repr. 1959. Stephanuspage 1029, sectionB

[3]Plutarch, “Morals” About Homer (life of Homer and Homer’s poetry)

Πλατωνική διαλακτική συγγένεια: ο απρόσωπος έρωτας

By Ομιλίες

«Πλατωνική «εκλεκτική συγγένεια»· ο απρόσωπος έρωτας»

Ομιλητής: Χαράλαμπος Χ. Σπυρίδης, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
Κοσμήτωρ Διεθνούς Επιστημονικής Εταιρείας Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας
Αντιπρόεδρος Εταιρείας Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας

Σάββατο 30 Μαρτίου 2024, 6.30-8.30 μμ
Φιλολογικός Σύλλογος ‘Παρνασσός’ (Αίθουσα ΄Παλαμάς’), Πλατεία Καρύτση, Aθήνα

Περίληψη  ομιλίας
Επέλεξα να ομιλήσω με βάση τον Τίμαιο του Πλάτωνος γι’ αυτήν την ερωτική τάση που ενυπάρχει μέσα στην ανόργανη φύση, για το ζεύγος των αντιθέτων  έρωτας-θάνατος, Φιλότης-Νείκος, δια των οποίων αντιθέτων συντελείται όλο το δράμα του σύμπαντος κόσμου.

Ο Πλάτων στον διάλογό του Τίμαιος μέσω του «κεντρικού ομιλητού», του Τιμαίου του Λοκρού, πραγματεύεται συστηματικά τη δημιουργία του φυσικού κόσμου από μία τετρακτύ (=τετράδα) στοιχείων κι επιχειρεί να μαθηματικοποιήσει τη φύση.

Το πέρασμα από τον μύθο στον ορθό λόγο πραγματοποιείται με τους προσωκρατικούς φιλοσόφους, οι οποίοι ερμηνεύουν τα φυσικά φαινόμενα. Από τις πλέον ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις του ζητήματος αυτού είναι των ατομικών φιλοσόφων Λευκίππου και Δημοκρίτου.

Και ο Πλάτων χρησιμοποιεί «άτομα». Όμως, τα Πλατωνικά «άτομα» δεν είναι υλικά σώματα, αλλά καθαρά μαθηματικά αντικείμενα. Είναι τριγωνικά επίπεδα γεωμετρικά σχήματα και αποτελούν τα ύστατα στοιχεία. Δεν είναι άπειρα, αλλά πεπερασμένου πλήθους. Είναι απελευθερωμένα από την έννοια της ύλης και μπορούν να αλληλομετασχηματίζονται χωρίς να δημιουργούν κανένα κενό.

Ο Πλάτων βάσει της Βιολογίας του Εμπεδοκλέους αποδέχεται τα τέσσερα στοιχεία του. Βάζει τον Τίμαιο να αναφέρει ότι το πυρ, ο αήρ, το ύδωρ και η γαία είναι σώματα. Ως σώματα, έχουν τη διάσταση του βάθους. Το βάθος περικλείεται από επιφάνειες. Όσες επιφάνειες είναι επίπεδες, αποτελούνται από ορθογώνια τρίγωνα, τα βασικά και θεμελιώδη στοιχεία της δομής του κόσμου.

Πρέπει με έμφαση να τονισθεί ότι τον 5ο αι. π.Χ. ο Πλάτων εφαρμόζει μια θεμελειώδη αρχή των σημερινών Θετικών Επιστημών, η οποία αναφέρεται στη διατήρηση μιας «οντότητας». του πλήθους των «ομοειδών στοιχειωδών ορθογωνίων τριγώνων», όπως η Χημεία αναφέρεται στη διατήρηση της ύλης και η Φυσική στη διατήρηση του φορτίου, της ενέργειας, της ορμής κ.λπ.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 

Χ. ΣΠΥΡΙΔΗ

Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών,

Κοσμήτωρ Διεθνούς Επιστημονικής Εταιρείας

Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας,

Αντιπρόεδρος Εταιρείας Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας.

hspyridis@music.uoa.gr

http://users.uoa.gr/~hspyridis

O Καθηγητής Χαράλαμπος Χ. Σπυρίδης υπηρέτησε στο Γ΄ Εργαστήριο Φυσικής του Τμήματος Φυσικής της Σχολής Θετικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης επί 16 και πλέον χρόνια και στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών της Φιλοσο­φικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών επί 22 χρόνια.

Και στα δύο Πανεπιστήμια πρώτος δημιούργησε τη διδασκαλία της Φυσικής και των Μαθηματικών της Μουσικής, αντιμετωπίζοντάς την ως Επιστήμη και δημιούργησε την κατεύθυνση της Τεχνολογίας Ήχου.

Υπήρξε μέλος της πενταμελούς προσωρινής Διοικούσας Επιτροπής (1985) που οργάνωσε, στελέχωσε, και λειτούργησε το πρώτο για την Ελλάδα Πανεπιστημιακό Τμήμα Μουσικών Σπουδών. Ως μέλος και Πρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Υπουργείου Παιδείας ίδρυσε και λειτούργησε 45 Μουσικά Σχολεία στην Ελλάδα.

Ως καθηγητής δραστηριοποιήθηκε διδακτικά κι ερευνητικά στις επιστημονικές περιοχές: Φυσική και Μουσική Ακουστική, Μαθηματικά της Μουσικής, Θόρυβος-Ηχοπροστασία, Ακουστική Σχεδίαση Κλειστών Χώρων, Βιοακουστική, Ψυχοακουστική, Ηλεκτροακουστική, Βυζαντινό Ηρμοσμένο, Μουσική με Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές, Επικοινωνία ανθρώπων με τη χρήση «Φυσικών» και «Σφυρικτών» γλωσσών, Αρχαία Ελληνική Μουσική στους αλληγορικούς φιλοσόφους Πυθαγόρα, Πλάτωνα και Ηράκλειτο.

Ως συγγραφέας συνέγραψε πενήντα εννέα επιστημονικά και διδακτικά συγγράμματα.

Συμμετείχε με πρωτότυπες ανακοινώσεις σε πλήθος Διεθνών και Τοπικών Συνεδρίων. Εργασίες του δημοσιεύθηκαν σε έγκριτα Διεθνή και Ελληνικά επιστημονικά περιοδικά.

Επέβλεψε και καθοδήγησε φοιτητές για την ολοκλήρωση προπτυχιακών Διπλωματικών εργασιών, μεταπτυχιακών Διπλωματικών διατριβών και Διδακτορικών διατριβών.

Διετέλεσε Πρόεδρος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της Ενώσεως Ελλήνων Φυσικών.Είναι μέλος του Ελληνικού Ινστιτούτου Ακουστικής (ΕΛ.ΙΝ.Α.), Κοσμήτορας της Διεθνούς Επιστημονικής Εταιρείας Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας και Α΄ Αντιπρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας.

Η Μεθοδολογία της Μυθολογίας Το Ομηρικό Ημερολόγιο και ο Αστερισμός του Ωρίωνος

By Ομιλίες

Ομιλητής: Γεώργιος Σαραντίτης

Τρίτη 21 Μαΐου 2024, 6.30-8.30 μμ

Φιλολογικός Σύλλογος ‘Παρνασσός’

(Αίθουσα ΄Παλαμάς’),

Πλατεία Καρύτση, Αθήνα

Περίληψη  ομιλίας

Η Μεθοδολογία της Μυθολογίας αναπτύχθηκε με σκοπό την εξέταση της λογικής ενός μύθου, κατά προτίμηση του Πλάτωνος, όσον αφορά τις εκφραζόμενες αλήθειες ή ψεύδη τα οποία περιέχει. Αρχικά έγινε μια εννοιολογικά πιστή μετάφραση ενός μύθου που επιλέχθηκε, μέσω της οποίας θα εξεταζόταν η λογική του μύθου και η μελέτη της λογικής του ορθολογιστή και μυθογράφου Πλάτωνος. Ως μελέτη της λογικής των μύθων, εννοείται, η μέσω λογικής εξέταση μιας μυθικής αφήγησης προκειμένου να διαπιστωθεί ο σκοπός και η δομή συγγραφής του μύθου, σε ποιόν απευθύνεται και με τι τρόπο, να διερευνηθεί εάν περιέχει έννοιες, όρους, εκφράσεις ή μια συγκεκριμένη μορφή γραφής στην οποία μπορούν να εντοπιστούν πιθανά αξιώματα, νόμοι, αρχές και κανόνες ή ίσως μια συστημική διαδικασία που επιτρέπει την ταξινόμηση και διαχωρισμό της αλήθειας από το ψεύδος. Η μελέτη της λογικής του μυθογράφου Πλάτωνα, σημαίνει να αναζητηθεί το σκεπτικό του Πλάτωνος ως μυθογράφου και να προσδιοριστεί αν συνδυάζει αλήθειες και ψεύδη στην συγγραφή του μύθου και για ποιο λόγο γράφει μια ίσως αληθινή ιστορία με τέτοιο τρόπο που να φαίνεται ίσως ψευδής, καθώς και πως μπορούν να διαχωριστούν αυτά τα δύο.

Ο Πλάτωνας προτιμήθηκε γιατί ανέκαθεν θεωρούνταν ο τέλειος εκπρόσωπος του ορθολογισμού, ο οποίος είναι ασυμβίβαστος με τη δημιουργική γραφή κάτι που δεν το έκρυβε ούτε ο ίδιος. Αντίστοιχα, ο μύθος που επιλέχθηκε ως ο καταλληλότερος για εξέταση ήταν αυτός της Ατλαντίδας λόγω του εφαρμόσιμου μήκους του, ούτε πολύ μεγάλου ούτε μικρού, των πολλών περιγραφικών του εννοιών και της αναγνωρισμένης αυθεντικότητας του συγγραφέα του Πλάτωνα όπως και της ακρίβειας των πρωτότυπων αρχαίων κειμένων του.

Κατ’ αρχάς παρατηρήθηκε ότι ενώ οι περισσότερο καθιερωμένες μεταφράσεις των αρχαίων κειμένων είναι σχετικά παρόμοιες στα περισσότερα σημεία, αντιθέτως  έχουν μεγάλες διαφορές σε λιγότερα μεν αλλά ουσιαστικά μέρη των κειμένων αυτών. Κάποιες φορές, απουσιάζουν τελείως ανερμήνευτες έννοιες ή υπάρχουν έως και ακατάληπτες έννοιες. Κατά την προσπάθεια του ορθού επαναπροσδιορισμού μερικών εννοιών, διαπιστώθηκε κατ’ αρχάς ότι υπάρχει μεγάλη παρέκκλιση από τις αντίστοιχες υπάρχουσες έννοιες σε ορισμένα σημεία των κειμένων, εξαιτίας άλλων νέων εννοιών οι οποίες προστέθηκαν στην νέα μετάφραση. Επίσης διαπιστώθηκαν κάποιες επαναλαμβανόμενες σε μοτίβο ιδιαιτερότητες ορισμένων εννοιών και η ύπαρξη συστηματικής μεταβλητότητας του βαθμού δυσκολίας της κατανόησης και μετάφρασης του κειμένου. Επιπλέον, κατά την διάρκεια της επεξήγησης των εννοιών, λέξη προς λέξη, φράση προς φράση, εμφανίζεται περιοδικά ένα άλλο επίπεδο άγνωστης έννοιας και πληροφορίας εντός των αρχαίων κειμένων. Ανακαλύφθηκε επίσης ότι ο ερευνητής, εφαρμόζοντας στις ορθές μεταφράσεις την λογική, οδηγείται με μεθοδικό τρόπο στην αλήθεια, και εντοπίζει και αναπτύσσει σταδιακά την μέθοδο που πρέπει να χρησιμοποιήσει κάποιος για να επιβεβαιώσει την αλήθεια ή το ψεύδος κάποιας έννοιας. Η μέθοδος αυτή αποδεικνύεται ότι είναι σε απόλυτη ταύτιση με την λογική της άλγεβρας του G. Boole η οποία χρησιμοποιείται στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, καθώς επίσης και με την ανάλυση πιθανοτήτων.

Αποδεικνύεται ότι ο Μύθος είναι ένα μοναδικό επιστημονικό διδακτικό και ενημερωτικό σύγγραμμα πολύ μεγαλύτερης σπουδαιότητας και αξίας από ότι πιστευόταν έως σήμερα. Απευθύνεται σε διακριτές πνευματικές ηλικίες διδασκομένων, και δίδει την δυνατότητα στον μεγάλης μόρφωσης διδασκόμενο να διαχωρίσει την αλήθεια από το ψεύδος που συνυπάρχουν σε αυτόν.  Επίσης περιέχει πληροφορίες σημαντικότατες για την εποχή που συγγράφηκε και οι οποίες αποσπώνται με μεθοδικό τρόπο χωρίς να επηρεάζεται κανένα άλλο από τα σημαντικά στοιχεία που έχουν εντοπιστεί και σχολιαστεί έως σήμερα στα συγγράμματα αυτά.

Προσδιορίσθηκαν δώδεκα νόμοι και δώδεκα αξιώματα τα οποία διέπουν τους Πλατωνικούς μύθους,και μπορούσαν να εφαρμοστούν ακολούθως και στους Ομηρικούς Μύθους με τις εξαιρέσεις ότι, οι Ομηρικοί μύθοι περιέχουν προς το παρόν επτά πρόσθετα αξιώματα και έναν μερικώς διαφορετικό νόμο από τους κοινούς δώδεκα νόμους του μύθου του Πλάτωνος.

Θα δοθούν δύο απλά παραδείγματα εφαρμογής λογικής σε πιστά μεταφρασμένο κείμενο από την 11η ραψωδία της Οδύσσειας, με ευρήματα νέων άγνωστων και σημαντικών πληροφοριών που υπάρχουν σε αυτήν τουλάχιστον από τις περιπέτειες του Οδυσσέα επισκεπτόμενος τον Άδη.

Με αυτές τις πληροφορίες, δίδεται ένα πλήρες Ημερολόγιο της Ομηρικής εποχής, άγνωστο και μεγάλης ακριβείας,  το οποίο αποδεικνύει ότι το σύγχρονο ημερολόγιο έχει την πρώιμη καταγωγή του σε αυτό. Επίσης εμφανίζονται νέες πληροφορίες για τον αστερισμό του Ωρίωνος καθώς και το πραγματικό σχήμα του αστερισμού από τον παρατηρητή εκείνης της εποχής και το οποίο έχει ορισμένες δευτερεύουσες διαφορές με το γνωστό σύγχρονο σχήμα. Επιπλέον μία νέα πληροφορία για τον αστερισμό του Ωρίωνος και τη σχέση του με την Σελήνη, για τον αστερισμό του Ωρίωνος και της σχέσης του με την Σελήνη, και πολλές άλλες νέες και ενδιαφέρουσες πληροφορίες.

Σύντομο βιογραφικό σημείωμα του Ομιλητή

Ο Γεώργιος Α. Σαραντίτης γεννήθηκε στην Αθήνα στις 7  / 7 / 1954.

Εργάστηκε και σπούδασε ως Μηχανικός, Ηλεκτρονικός και Προγραμματιστής.

Η σύζυγός του είναι συνταξιούχος Τραπεζική υπάλληλος. Έχουν έναν γιό 35 ετών, Μηχανικός εξειδικευμένος στα Οικονομικά / Logistics και στην Εφοδιαστική Αλυσίδα και ζει στην Δανία.

Την  δεκαετία του ‘60 και έως τα μέσα του ’70 παρήγαγε ανταλλακτικά αυτοκινήτων και Βιομηχανικά μηχανήματα. Ήταν η μοναδική στην Ελλάδα η οποία κατασκεύαζε εξ ολοκλήρου Τόρνους,  Φρέζες, βιομηχανικά Δράπανα, κ.α. ενώ η επόμενη εταιρεία του ήταν η μοναδική επιχείρηση στην Ευρώπη, επισκευών Laser από την δεκαετία του ‘70.

Έχει πραγματοποιήσει μετεκπαιδεύσεις επί μία 25ετία σε υψηλές τεχνολογίες Ηλεκτρονικών/Οπτικών/Μηχανολογικών συστημάτων, σε εξειδικευμένους ηλεκτρονικούς Βιομηχανικούς Υπολογιστές καθώς και Προεκτυπωτικές και Εκτυπωτικές τεχνολογίες στην Ευρώπη, ΗΠΑ, Ιαπωνία.

Εξειδικεύτηκε στην Πληροφορική σε Βιομηχανικούς Υπολογιστές και κατασκεύαζε λογισμικά για τους πρώτους Home Computers στην αρχή της δεκαετίας του ‘80.

Από το 1984 μία εταιρεία του ασχολήθηκε με εξειδικευμένα βιομηχανικά μηχανήματα και Λογισμικά για την βιομηχανία των Γραφικών Τεχνών και την Συσκευασία.

Υπηρέτησε αργότερα ως Γενικός Διευθυντής και μέτοχος δύο επιχειρήσεων, αμφότερες στον χώρο των Γραφικών Τεχνών.

Είναι συνταξιούχος.  Ασχολείται με συγγραφή και μελέτες πάνω στην Αρχαία Ελληνική Γραμματεία.

Τιμήθηκε ως μέλος διεπιστημονικής ομάδας από την Ακαδημία Αθηνών.

Μινωικός πολιτισμός καινοτομίες στη μέτρηση του χρόνου (2600-1100 π.Χ.)

By Ομιλίες

ΜΙΝΩΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ ΣΤΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ (2600-1100 π.Χ.)’

Ομιλητής: Αλέξιος Απ. Πλιάκος

(Μαθηματικός, Συγγραφέας)

Δευτέρα 29 Απριλίου 2024, 6.30-8.30 μμ

Φιλολογικός Σύλλογος ‘Παρνασσός’

(Αίθουσα ‘Παλαμάς’),

Πλατεία Καρύτση, Αθήνα

Περίληψη  ομιλίας

Σπάνια να έχει υπάρξει πολιτισμός χωρίς τη μέτρηση του χρόνου σε ημερολόγια, ωρολόγια, μικρότερες υποδιαιρέσεις και άλλες μετρήσεις περιοδικότητας π.χ. εποχών, εκλείψεων, εορτών, αγώνων κ. ά. Στον Μινωικό πολιτισμό οι Μινωίτες χρησιμοποιούσαν: 1) επίπεδες πέτρινες επιφάνειες με αριθμό σκαμμένων κοιλωμάτων πάνω σ’ αυτές, που ο Σερ Α. Έβανς τις ονόμασε κέρνους, τουλάχιστον από το 2600 π.Χ. 2) το τεχνούργημα (στη Φαιστό) που οι ηγεσίες μπορούσαν να προβλέψουν ακριβώς ύστερα από πόσους σεληνιακούς μήνες (περίοδοι Σάρου και Εξελιγμού) θα γίνει η επόμενη έκλειψη, από το 2000 π.Χ. Τα Λεξικά αναφέρουν ότι οι Χαλδαίοι ανακάλυψαν την περίοδο του Σάρου το 700 π.Χ.!!! 3) τη μέτρηση για την περιοδικότητα της εορτής των ταυροκαθαψίων κάθε πέντε χρόνια, 4) τη μέτρηση για άγνωστη εορτή στα Γουρνιά κάθε δύο χρόνια, 5) το 8-ετές σεληνοηλιακό ημερολόγιο, από το 2100 π.Χ. 6) το πρωτότυπο ετήσιο ηλιακό ημερολόγιο 10 ηλιακών μηνών των 36 ημερών ο καθένας, από το 1900 π.Χ. 7) το 4-ετές ηλιακό ημερολόγιο από το 1550 π.Χ. ευρεθέν και χρονολογηθέν από τον Σερ Έβανς. Τα Λεξικά αναφέρουν ότι το σύγχρονο 4-ετές καθιερώθηκε από τον Ιούλιο Καίσαρα το 45 π.Χ.!!! 8) την φθινοπωρινή ισημερία (άρα και την εαρινή) για να αρχίζουν τη μέτρηση των ημερών του ετήσιου ηλιακού ημερολόγιου. Γνώριζαν ακόμη και τις ημερομηνίες των δύο ηλιοστασίων και 9) κλεψύδρες νερού των 20 λεπτών.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΌ του ΑΛΕΞΙΟΥ ΑΠ. ΠΛΙΑΚΟΥ

Ο Αλέξιος Πλιάκος είναι μαθηματικός του ΕΚΠΑ, 1965. Υπηρέτησε στο Ναυτικό, στο τμήμα Στατιστικής 1965-67, Πήρε Δίπλωμα στην Επιχειρησιακή Έρευνα στην Αγγλία 1967-68. Του χορηγήθηκε 2-ετής υποτροφία στο τμήμα Επιχειρησιακής Έρευνας της Βρετανικής Εταιρείας Χάλυβος και Σιδήρου, στο Λονδίνο, 1968-70. Εργάστηκε στο τμήμα Στατιστικής και Επιχειρησιακής Έρευνας στον ΟΤΕ, 1970-1995. Παράλληλα εργαζόταν ως σύμβουλος επιχειρήσεων 1970-73. Είναι συνιδρυτής, συνδιευθυντής  ‘Κέντρου Ξένων Γλωσσών’, στην Αργυρούπολη, 1986-2010. Από το 2008 ασχολείται με Προϊστορικά Ευρωπαϊκά, κυρίως Μινωικά, Ημερολόγια.   Πέντε αγγλόγλωσσα περιοδικά έχουν δημοσιεύσει άρθρα του και έχει λάβει μέρος σε διεθνή Συνέδρια, 2013, 2016 και έχει δώσει διαλέξεις στην ΕΜΑΕΜ και αλλού. Τα άρθρα του έχουν μελετηθεί από 70 επιστήμονες και έχουν 26 βιβλιοαναφορές, Academia.edu.

Δημοσιεύσεις

Pliakos, A. (2008): A Hidden calendar in the Atlantis story, 2nd International Conference, The Atlantis Hypothesis, 619-633.

Pliakos, A. (2013): Four papers presented at the SEAC Conference in Athens, 2013.

-Is the Phaestos Libation Table a calendar or a Saros cycle? Google, p. 95.

-Minoan Solar Calendars Carved in Stones, the Riddle of Kernoi. Google, p. 96.                              -Comparative Study Made on One Aegean and Two Knossian Kernoi as 8-years Lunisolar Calendars. Google, p. 97.                                                                                                                                  -Is a degenerated Ashtoreth plaque (1400-1100 BC) an 8-year lunisolar Calendar. Google, p. 95.

Pliakos, A. (2015): Minoan Solar Calendars Carved in Stones, EIRENE, Vol. I-II, 221-234.

Pliakos, A. (2016): Οι κύκλοι του Σάρου και του Εξελιγμού και η επί αιώνες διαρκέσασα ‘Μινωική Ειρήνη’, International Conference, Η Αρχαία Ελλάδα & ο Σύγχρονος Κόσμος, Αρχαία Ολυμπία, 28-31 Αυγούστου, 625-633.

Pliakos, A. (2019): Minoan Flat Stone Kernoi …, at First Drafts@Classics@ October23rd, 2019, Center for Hellenic Studies, Harvard University.

Pliakos, A. (2021): Are there 12 or 10 The Minoan Solar Months? A Reassessment Mediterranean Archaeology and Archaeometry, Vol. 21. No 1, 227-236.

Pliakos, A. (2022): The Keros ‘Dove Vase’ Is an 8-year Lunisolar Calendar, ELECTRYONE, Vol. 8, Iss. 2, 16-31.

Pliakos, A. (2022): Book: “MINOAN CIVILIZATION” Calendars (2300-1100 BC), inGreek with 73 solved calendrical exercises.

Ελληνικό Αλφάβητο – Οἱ ἀποσιωπηθεῖσες φιλολογικές πηγὲς γιὰ τὴν ἑλληνικὴ προέλευση τῶν γραμμάτων τοῦ Ἀλφαβήτου.

By Ομιλίες

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ

Οἱ ἀποσιωπηθεῖσες φιλολογικές πηγὲς γιὰ τὴν ἑλληνικὴ προέλευση τῶν γραμμάτων τοῦ Ἀλφαβήτου.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΟΜΙΛΙΑΣ

Στὴν ἐν λόγῳ ἐμπεριστατωμένη καὶ τεκμηριωμένη ἔρευνα, βάσει πληθώρας ἱστορικῶν πηγῶν καὶ διασταυρώσεως μαρτυριῶν ἀπὸ ἀρχαῖα καὶ βυζαντινὰ κείμενα, ἀποδεικνύεται ὅτι οἱ Φοίνικες, ποὺ ἔφεραν τὰ γράμματα μὲ τὸν Κάδμο, ἦσαν Πελασγοὶ  Ἕλληνες.

Ἀποδεικνύεται ἀκόμη ὅτι οἱ ἀρχαῖοι  Ἕλληνες συγγραφεῖς θεωροῦν τὴν Φοινίκη Ἑλληνικὴ περιοχὴ καὶ τοὺς Φοίνικες ἔχοντες τὸ ἴδιο αἷμα. Ὅτι ὑπάρχουν 11 διαφορετικὲς ἀπόψεις γιὰ τὸν ὅρο «φοινίκεια γράμματα» (καὶ ὄχι μόνον ἡ πολυχρησιμοποιημένη ἄποψη τοῦ  Ἡροδότου). Καθὼς ἐπίσης, ὅτι ἀκόμη καὶ ὁ Ἡρόδοτος μὲ τὸν ὅρο «Φοινίκεια» ἢ «Καδμήϊα» ἐννοεῖ τὰ Πελασγικὰ Ἑλληνικὰ γράμματα, ἄποψη μὲ τὴν ὁποία συμφωνοῦν καὶ οἱ περισπούδαστοι λεξικογράφοι Henry Liddell καὶ Robert Scott, πιστοποιῶντας τὰ στοιχεῖα τῆς παρούσας ἔρευνας, καὶ πολλὰ ἄλλα.

Μὲ βάση πληθώρα στοιχείων ἀντληθέντων μέσα ἀπὸ τὰ κείμενα τῶν προγόνων μας καὶ σὲ συνδυασμὸ μὲ τὶς πλεῖστες ἀποδείξεις ὅτι ὑπῆρχε Ἑλληνικὴ γραφὴ πρὸ τοῦ Τρωϊκοῦ πολέμου, ἀποδομοῦνται ἕνα πρὸς ἕνα ὅλα τὰ ἀντίθετα ἐπιχειρήματα καὶ ἀποδεικνύεται ἡ ἑλληνικὴ προέλευση τῶν γραμμάτων τοῦ Ἀλφαβήτου.

Ἡ ἐν λόγῳ ἔρευνα εἶναι πρωτογενής, πρωτότυπη ἀλλὰ καὶ οὐσιαστική, διότι καταδεικνύει κατὰ τρόπο ἀναμφισβήτητο ὅτι ἡ κατεστημένη ἄποψη γιὰ τὴν καταγωγὴ τοῦ  Ἑλληνικοῦ Ἀλφαβήτου, ἐκτὸς ἀπὸ τὶς διαστρεβλώσεις καὶ τὶς παραποιήσεις, στηρίζεται σὲ μεγάλο βαθμὸ καὶ στὴν ἀπόκρυψη καὶ ἀποσιώπηση τῶν ἱστορικῶν πηγῶν, οἱ ὁποῖες ἀποδεικνύουν  ἀκριβῶς τὸ ἀντίθετο!

 ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Α. ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ

Ὁ Ἀντώνιος Α. Ἀντωνάκος ἐγεννήθη τὸ 1954 στὸν Πειραιᾶ, ὅπου καὶ μεγάλωσε. Εἶναι Κλασσικὸς Φιλόλογος καὶ Ἱστορικός, δίδαξε δὲ ὡς καθηγητὴς ἐπὶ 34 συναπτὰ ἔτη στὴν Δευτεροβάθμια (Μέση) Ἐκπαίδευση.

Ἔχει συμμετάσχει σὲ διάφορα ἑλληνικὰ καὶ διεθνῆ συνέδρια γιὰ τὴν Ἑλληνικὴ Γλῶσσα, συνεργάζεται δὲ μὲ καθηγητὲς Πανεπιστημίων τοῦ ἐξωτερικοῦ γιὰ τὶς μεθόδους διδασκαλίας καὶ ἐκμαθήσεως τῆς ἀρχαίας Ἑλληνικῆς ὡς ζωντανῆς γλώσσας.

Τακτικὸς ἀρθρογράφος σὲ ποικίλες ἐφημερίδες καὶ δεκάδες περιοδικά, δημοσιεύει εἰδικὲς μελέτες καὶ ἔρευνές του, σχετικὲς μὲ τὴν κλασσικὴ ἑλληνικὴ γλῶσσα, τὴν ἱστορία, τὴν λαογραφία καὶ τὴν πολιτική. 

Εἶναι Καθηγητὴς τῆς Αεροπορικῆς Σχολῆς Πολέμου καὶ διαλέκτης τοῦ Ἀνοικτοῦ Πανεπιστημίου, ὑπῆρξε δὲ μέλος τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπιτροπῆς Θεμάτων τοῦ Πανευρωπαϊκοῦ Διαγωνι­σμοῦ Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν καθὼς καὶ μέλος τῆς Ἐπιτροπῆς ἀναδείξεως τῶν ἀρχαιοτήτων τοῦ Ἄρ­γους.

Ἔχει συγγράψει καὶ ἐκδώσει 30 βιβλία καὶ ἔχει δημοσιεύσει 128  ἐπιστημονικὲς μελέτες, καθὼς καὶ ἑκατοντάδες ἄρθρα.

Ἔχει τιμηθῆ γιὰ τὸ συγγραφικό του ἔργο καὶ τὴν ἐν γένει προσφορά του στὰ Ἑλληνικὰ Γράμματα ἀπὸ δεκάδες Δήμους τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπικράτειας καὶ ἀπὸ πάμπολλους Πνευματικούς, Θρησκευτικοὺς καὶ Πολιτιστικοὺς φορεῖς τῆς Ἑλλάδος καὶ τῆς Ὁμογένειας.

 1Ο Σταύρος Παπαμαρινόπουλος προέρχεται από την Αρκαδία τόσο από την μητέρα του Δήμητρα Δημητρακοπούλου (Τεγέα) όσο και από τον πάτερα του Παναγιώτη Παπαμαρινόπουλο (Καρύταινα).  Έχει τελειώσει το τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Επίσης το τμήμα Γεωφυσικής του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου στην Βρετανία σε επίπεδο Ph.D.  Ως μέλος ΔΕΠ του Πανεπιστημίου Πατρών δίδαξε Γεωλόγους και Φυσικούς, στο Πολυτεχνείο Αθηνών μηχανικούς, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών αρχαιολόγους. Ως Καθηγητής πήρε το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για την ανακάλυψη της διώρυγας του Ξέρξη στην Ανατολική Χαλκιδική, την οποία μνημονεύει ο Ηρόδοτος, ενώ  εντόπισε και τον υπόγειο ποταμό Ηριδανό στην Πλατεία Συντάγματος στην Αθήνα. Έχει κάνει 300 γεωφυσικές έρευνες στην Ελλάδα, στην Αγγλία, στην Γαλλία, στην Ισπανία, στην  Ρωσία, στην Κεντρική Ασία στο κεντρικό υψίπεδο  των ορέων  Αλτάι, στην Βορειοανατολική και στην Βορειοδυτική Αφρική επιχειρώντας να εντοπίσει θαμμένες αρχαίες πόλεις. Μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας (2004-2010). Είναι μέλος της Ευρωπαϊκής και της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης, της Εταιρείας Προστασίας της Ελληνικής Γλωσσικής Κληρονομιάς, της Αρχαιολογικής Εταιρείας Αθηνών, της Ελληνικής Αρχαιομετρικής Εταιρείας και πρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας.

 Έχει δημοσιεύσει δεκάδες επιστημονικές μελέτες από τις οποίες έχει εκατοντάδες ετεροαναφορές. Διεκδίκησε και ανέλαβε την διεύθυνση του πρώτου χρηματοδοτοτηθέντος προγράμματος,  που δόθηκε στην χώρα, από την τότε ΕΟΚ το 1981 ως στέλεχος του Ι.Γ.ΜΕ. στο θέμα γεωφυσικής εξερεύνησης της χώρας με ελικόπτερο

A multi-geoscientific approach as a test of helicopter ElectroMagmetic results over a mixed sulphide ore deposit, Contract no MPP 151 GR, Proposal no 10.002, Β.Ελλάδα , Υψος χρηματοδότησης: 7.000.000 Δραχμές, Φορέας χρηματοδότησης  ΕC, Directorate General For Science, Research and Development, R& D Programme Indirect action (1978-1981)   

 2 Ο Δημήτρης Σταθακόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Πειραιά. Σπούδασε στην Νομική Σχολή τού Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Univerista degli studi di Genova. Έλαβε διδακτορικό δίπλωμα με άριστα από το Πάντειο Πανεπιστήμιο (τμήμα κοινωνιολογίας της ιστορίας), ασχολούμενος κυρίως με την οθωμανική περίοδο, όπου και δίδαξε για αρκετά χρόνια.

Eργάσθηκε ως δικηγόρος στον Άρειο Πάγο, κυρίως ασχολούμενος με εμπορικά – ναυτιλιακά θέματα, καθώς και με θέματα δημοσίων συμβάσεων. Από τον Νοέμβριο του 2013 είναι μέλος του Δ.Σ. της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., λόγω δε αυτής της θέσεώς του σήμερα ευρίσκεται σε αναστολή δικηγορίας.

Υπήρξε για 2 θητείες εκλεγμένο μέλος του Δ.Σ του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά και μέλος της Ελληνικής αντιπροσωπείας στην Ένωση Ευρωπαϊκών Δικηγορικών Συλλόγων (CCBE – Βρυξέλλες) στο διάστημα 2008-2013. Διετέλεσε ακόμη μέλος νομοπαρασκευαστικών επιτροπών, καθώς και μέλος του Πειθαρχικού Συμβουλίου του Δ.Σ.Π. (Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιώς). Είναι επίσης Διαμεσολαβητής, εκπαιδευθείς στο ΚΕ.ΔΙ. Πειραιά. Ομιλεί την αγγλική, την ιταλική, την γαλλική και την τουρκική γλώσσα.

Σήμερα είναι άμισθος συνεργάτης του Εργαστηρίου Τουρκικών και Ευρασιατικών μελετών του Πανεπιστημίου Πειραιά (ΠΑ.ΠΕΙ.).

Σπούδασε Βυζαντινή μουσική και παραδοσιακούς χορούς στον Πειραϊκό Σύνδεσμο και είναι αριστούχος διπλωματούχος μαϊστωρ – μουσικολόγος με έμφαση στην παραδοσιακή μουσική, με πάμπολλες συναυλίες και μουσικές παραγωγές CD. Ήταν υπεύθυνος των Πολιτιστικών του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά, του περιοδικού Δικηγορική Επικαιρότητα και μαέστρος της Χορωδίας των Δικηγόρων Πειραιά με βραβεία και παραγωγή CD.

Υπήρξε αθλητής της υδατοσφαίρισης στον Εθνικό Πειραιά και πρώην αντιπρόεδρος Δ.Σ του ΕΘΝΙΚΟΥ ΟΦΠΦ , καθώς και αθλητής ιστιοπλοΐας στον Π.Ο.Ι.Α.Θ.

Υπηρέτησε εθελοντικά τη στρατιωτική του θητεία στις Ειδικές Δυνάμεις (1987-1989).

Συγγραφέας 27 βιβλίων (εκδόσεων «Seaburn», Νέα Υόρκη Η.Π.Α, των εκδόσεων «24 γράμματα», και του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά)  πολλών πονημάτων και πλέον των 300 άρθρων ποικίλης θεματολογίας με έντονη κοινωνική παρεμβατική παρουσία στα επιστημονικά και πολιτιστικά δρώμενα.

Υπήρξε και παραμένει μέλος και διοικητικό στέλεχος σε πολλά σωματεία, βραβευμένος από πάμπολλους φορείς. Έχει δε δημοσιεύσει τις απόψεις του σε εφημερίδες και περιοδικά καθώς και τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα , με ισχυρή θετική ανταπόκριση από το κοινό.

Ελληνική γεωμυθολογία / Βιβλίο Τρίτο Νεώτερες γεινές Θεών και ήρωες Ελλήνων και γειτονικών λαών

By Ομιλίες

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΟΜΙΛΙΑ

Τετάρτη 17 Ιανουαρίου 2024, 6.30-8.30 μμ

Φιλολογικός Σύλλογος ‘Παρνασσός’

(Αίθουσα ‘Παλαμάς’),

Πλατεία Καρύτση, Αθήνα

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Στα πλαίσια των εκδηλώσεων της ΕΜΑΕΜ, θα παρουσιαστεί το βιβλίο του Καθηγητή Η. Μαριολάκου

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΕΩΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

Βιβλίο Τρίτο

ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΓΕΝΙΕΣ ΘΕΩΝ ΚΑΙ ΗΡΩΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΓΕΙΤΟΝΙΚΩΝ ΛΑΩΝ 

Εκτός από τον συγγραφέα, θα προλογίσουν οι κ.κ. Καθηγητές:

Σ. Πριόβολου, Ομότιμη Καθηγήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος του Σώματος Ομότιμων Καθηγητών ΕΚΠΑ.

Ε. Λέκκας, Καθηγητής του τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ).

Σ. Παπαμαρινόπουλος, Καθηγητής Γεωφυσικής του Πανεπιστημίου Πατρών και Πρόεδρος της ΕΜΑΕΜ.

Περίληψη Ομιλίας της Καθηγήτριας κ. Σ. Πριόβολου 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΕΩΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΟΜ.ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΗΛΙΑ ΜΑΡΙΟΛΑΚΟΥ

Όλοι σχεδόν έχουν αποδεχθεί ότι η ελληνική μυθολογία είναι ένα γοητευτικό παραμύθι, που δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την προϊστορική πραγματικότητα.

Από την έρευνα του ομ.καθηγητή Ηλία Μαριολάκου, στους τρεις τόμους της Ελληνικής Γεωμυθολογίας, προκύπτει ότι στην ελληνική Μυθολογία υπάρχει μοναδική σύμπτωση μεταξύ της φυσικογεωλογικής εξέλιξης μιας περιοχής και εκείνης της ανθρώπινης κοινωνίας, όπως συμβαίνει μεταξύ της φυσικογεωλογικής εξέλιξης του Αιγιακού και του ευρύτερου Περιαιγιακού χώρου, και της εξέλιξης στο Γενεαλογικό Δένδρο των Θεών και των Θεοτήτων, όπως τις περιγράφει στη Θεογονία του ο Ησίοδος.

ΣτονIτόμο αναδύονται συνοπτικά η φυσικογεωγραφική εξέλιξη του ευρύτερου αιγαιακού χώρου , καθώς και ορισμένες από τις πρώτες τεχνολογικές δραστηριότητες των προϊστορικών κατοίκων του. Ο IIτόμος της Γεωμυθολογίαςείναι αποκαλυπτικός για να μην πω και ανατρεπτικός, καθώς η έρευνα του Ηλία Μαριολάκου  πάνω σε αρχαίους συγγραφείς, και συγκεκριμένα τον Διόδωρο Σικελιώτη – κατακλυσμός της Σαμοθράκης – τον οδηγεί στην εκτίμηση ότι δεν παρατηρείται διακοπή της συνέχειας της ελληνικής γλώσσας εδώ και 12.500 χρόνια τουλάχιστον.Ως φιλόλογος, σταματώ στο σημείο, όπου ο συγγραφέας διερωτάται : «γιατί οι Ινδοευρωπαϊστές αποκλείουν την περίπτωση να έχουν επηρεάσει, και οι Έλληνες, τη γλώσσα των Κελτών και των Γαλατών για παράδειγμα, αλλά πρέπει οπωσδήποτε οι αγνώστου προέλευσης Ινδοευρωπαίοι να έχουν επηρεάσει την Ελληνική;». Εύλογο το ερώτημα και δυστυχώς απάντηση επίσημη δεν υπάρχει, και φοβούμαι ότι …δεν θα υπάρξει! Η διαπίστωση,όμως, του συγγραφέα παραμένει εύλογη και αποκαλυπτική.

Στον IIIτόμο δίνεται απάντηση στα ερωτήματα που σχετίζονται με τη γένεση των θεών, και συγκεκριμένα με το «πότε» και «για ποιους λόγους» δημιουργήθηκαν οι συγκεκριμένες γενεές θεών συνδέοντάς τες με τις καθοριστικής σημασίας κλιματικές μεταβολές και τις συγκλονιστικές επιπτώσεις στη γεωπεριβαλλοντική εξέλιξη του ευρύτερου Αιγαιακού χώρου κατά τα τελευταία 18.000 χρόνια,

Το έργο του Ηλία Μαριολάκουγια την Ελληνική Γεωμυθολογία με τη βαθειά γνώση της επιστήμης του,και όχι μόνο, μοιάζει με μικρό εγκυκλοπαιδικό λεξικό. Είναι πόνημα πολύχρονης και πολύπονης έρευνας, που αναδεικνύει τη σημασία της Γεωμυθολογίας, άγνωστης στο ευρύ κοινό. Πρόκειται για μια αξιόλογη και πρωτότυπη σειρά βιβλίων ενός αξιόλογου και αναγνωρισμένου διεθνώς ερευνητή, που συμβάλλει τα μέγιστα στην Επιστήμη.

Ομ.καθηγήτρια Στέλλα Πριόβολου, πρόεδρος Σώματος Ομοτίμων Καθηγητών ΕΚΠΑ, Κοσμήτωρ Δημοτικού Λαϊκού Πανεπιστημίου Αγ.Παρασκευής

 

Περίληψη Ομιλίας Ομ. Καθηγητή κ. Η. Μαριολάκου 

Στο τρίτο βιβλίο περιγράφονται οι δραστηριότητες των θεών της τέταρτης γενιάς, σύμφωνα με το γενεαλογικό δένδρο του Ησιόδου και η σχέση τους με το γεωπεριβάλλον, ξεκινώντας από τους θεούς-ποταμούς και τους έξι μεγάλους θεούς και θεές του Ολύμπου. Ακολουθούν οι θεοί των νεώτερων γενεών και τελικά οι διάφοροι ήρωες.

   Ιδιαίτερη σημασία δίδεται στους ήρωες, προπάτορες των Ελλήνων, όπως και σε άλλους, λιγότερο γνωστούς ή εντελώς αγνοημένους, όπως ο Παλαμήδης και ο Αγχίσης, καθώς και σε πολλούς, που, μέσω των δραστηριοτήτων τους, αποδεικνύεται η καθοριστική συμβολή των προϊστορικών Ελλήνων, στη διαμόρφωση αρχικά του Αρχαιοελληνικού Πολιτισμού και στη συνέχεια του Ευρωπαϊκού και γενικότερα του Δυτικού.

   Στο βιβλίο καταβλήθηκε προσπάθεια να δοθεί απάντηση στα ερωτήματα, που σχετίζονται με την γένεση των θεών και συγκεκριμένα με το «πότε» και «για ποιους λόγους» δημιουργήθηκαν  οι συγκεκριμένες γενεές των θεών, συνδέοντάς τες με τις καθοριστικής σημασίας κλιματικές μεταβολές και τις συγκλονιστικές επιπτώσεις, στην γεωπεριβαλλοντική εξέλιξη του ευρύτερου Αιγαιακού χώρου, κατά τα τελευταία 18.000 χρόνια, που είναι, στις λεπτομέρειές της, μοναδική σε ολόκληρο τον πλανήτη.

   Παράλληλα, γίνεται αναφορά και στις θεογονίες των διαφόρων λαών, που κατοικούσαν γύρω από την Ανατολική Μεσόγειο, (Σουμέριοι, Βαβυλώνιοι, Χετταίοι, Αιγύπτιοι, Ισραηλίτες) και ανέπτυξαν και αυτοί, σημαντικούς πολιτισμούς, κατά την προϊστορική κυρίως  εποχή.

ΟΜΙΛΙΑ

‘ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑΣ ΤΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ.

ΜΙΑ ΓΕΩΜΥΘΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ’

 Ομιλητής: Ηλίας Μαριολάκος

Ομ. Καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών

Περίληψη  ομιλίας

Η γενικότερη εντύπωση, που επικρατεί στον κόσμο, είναι, ότι η Ελληνική Μυθολογία, είναι φανταστικές ιστορίες , δημιούργημα των ευφάνταστων  αρχαίων Ελλήνων.

   Η Γεωμυθολογική έρευνα όμως, των τελευταίων ετών, απέδειξε, ότι πολλοί μύθοι, που συνδέονται με την μεγάλη κλιματική αλλαγή, που παρατηρήθηκε πριν 18.000 χρόνια και συνεχίστηκε μέχρι πριν 6.000 χρόνια και κυρίως με τις επιπτώσεις στο γεωπεριβάλλον του Αιγαιακού και Περιαιγαιακού χώρου, αποδεικνύει, ότι πολλοί μύθοι συνδέονται με φυσικά φαινόμενα, που η σύγχρονη Γεωεπιστήμη μπορεί να χρονολογήσει με ικανοποιητική ακρίβεια.

   Αυτό συμβαίνει με τον κατακλυσμό της Σαμοθράκης, που περιγράφεται, από τον Διόδωρο τον Σικελιώτη,(1ος αι.π.Χ.). Τελευταίες έρευνες για πετρέλαια, που διεξήχθησαν σε ιζήματα του Εύξεινου Πόντου, απέδειξαν, ότι ο εν λόγω κατακλυσμός, εξελίχτηκε στο χρονικό διάστημα μεταξύ του 14.500 και12.500 πριν από σήμερα,(π.α.σ.). Επειδή την εποχή αυτή, δεν είχε ακόμα εφευρεθεί η γραφή, ο εν λόγω κατακλυσμός, πρέπει να έφθασε ως «ιστορικό γεγονός», ως προφορική παράδοση. Η διατήρηση όμως, μιας παράδοσης, επί τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, απαιτεί, ως απαραίτητη προϋπόθεση, οι νεώτερες γενιές να μιλούν την ίδια γλώσσα με τις παλαιότερες.

Άρα: Η Ελληνική Γλώσσα, πρέπει να ομιλείται συνεχώς ,από το 14.000 π.α.σ., μέχρι τις μέρες μας, χωρίς διακοπή. Συνεπώς, η κυριαρχούσα άποψη, ότι την Ελληνική Γλώσσα, την έφεραν  μαζί τους οι Ινδοευρωπαϊκής καταγωγής Έλληνες, που έφθασαν στην Ελλάδα γύρω στο 2.000 π.Χ. δεν ισχύει.

 

Βιογραφικό   Ηλία Μαριολάκου

Ο Ηλίας Μαριολάκος είναι Ομ. Καθ. Γεωλογίας του Ε.Κ.Π.Α., Δρ. Υδρογεωλογίας του Πανεπ. Erlangen Nürnberg της Γερμανίας(1968). Υπήρξε υπό-τροφος της DAAD, του Ιδρύματος Huboldt και του Deutsch-Japanisches Zentrum. Έχει διδάξει ως Επισκέπτης Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο New South  Wales (Σίντνεϊ) (1968-1969) και στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Βρυξελών ως Επισκέ-πτης Καθηγητής. Είναι  επίτιμος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σάλτσμπουργκ και Ξένος Εταίρος της Ακαδημίας Φυσικών Επιστημών της Ρωσίας.

Ίδρυσε τον Τομέα Δυναμικής, Τεκτονικής και Εφαρμοσμένης Γεωλογίας του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει χρηματίσει Πρόεδρος Δ.Σ. του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, (Ι.Γ.Μ.Ε.), της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας και Συντονιστής της Επιστημονικής Επιτροπής του Μεταπτυχιακού Τμήματος της UNESCO για το Τεταρτογενές, (Συνεργασία Εθν. Καποδ. Παν. Αθηνών και Universiteit Brussel), Αντιπρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών και της Εκτελεστικής Επιτροπής του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας, καθώς και της Ελληνικής Γεωγραφικής Εταιρείας και για πολλά χρόνια μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου της Ελλάδος.

Έχει δώσει πλήθος διαλέξεων σε πολλά ξένα Πανεπιστήμια, Ξένες Γεωλογικές Υπηρεσίες, και άλλους Επιστημονικούς και Κοινωνικούς Φορείς  καθώς και σε μέσα μαζικής ενημέρωσης. Πέραν της επαγγελματικής του και ακαδημαϊκής του πορείας καλλιέργησε την έρευνα και την ανάπτυξη του αντικειμένου της Γεωμυθολογίας

Είναι συγγραφέας άνω των διακοσίων πρωτότυπων εργασιών και ενός τετράτομου έργου με θέματα Γεωμυθολογίας.

Η Πλατωνική Ρυμοτομία στον ίσο μουσικό συγκερασμό και στον σκληρό μαγνητικό δίσκο

By Ομιλίες

«Η Πλατωνική Ρυμοτομία στον ίσο μουσικό συγκερασμό και στον σκληρό μαγνητικό δίσκο»

Ομιλητής: Χαράλαμπος Σπυρίδης

Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών

Τρίτη 19 Δεκεμβρίου 2023, 6.30-8.30 μμ

Φιλολογικός Σύλλογος ‘Παρνασσός’

(Αίθουσα ‘Παλαμάς’),

Πλατεία Καρύτση, Αθήνα

Εις αντικατάσταση της ομιλίας του κ. Α.Αντωνάκου με θέμα:

Οἱ ἀποσιωπηθεῖσες φιλολογικές πηγὲς γιὰ τὴν ἑλληνικὴ προέλευση

τῶν γραμμάτων τοῦ Ἀλφαβήτου

η οποία μετατίθεται εντός του έτους 2024

Περίληψη  ομιλίας

Ο Πλάτων θέλει να διδάξει ένα νέο μουσικό σύστημα, στο οποίο θα υπάρχουν 12 ίσα μεταξύ τους διαστήματα, τα ημιτόνια. Πρόκειται για το λεγόμενο «σύστημα του ίσου συγκερασμού». Όμως, η «ἐπὶ ποινῇ θανάτου» Πυθαγόρεια απαγόρευση της χρήσης των αρρήτων αριθμών, που του είναι απαραίτητο εργαλείο, τον αναγκάζει να πλάσει έναν μύθο, προκειμένου να την παρακάμψει (Νόμοι, 5, 737e, 738). Στον μύθο περιγράφεται η δομή της ιδανικής κοινωνίας των Μαγνήτων, μιας αποικίας Κρητών από την Κνωσό, που κατάγονται από τη Γορτυνία της Πελοποννήσου.

Ο τρόπος κατανομής της γης στους αποίκους οδηγεί τεχνηέντως τον Πλάτωνα στον υπολογισμό του άρρητου αριθμού , επί του οποίου εδράζεται ο ίσος συγκερασμός των 12 ημιτονίων, ενώ η ρυμοτομία της εν λόγῳ αποικίας φαντάζει με έναν σκληρό μαγνητικό δίσκο χωρισμένο σε δύο μέρη (partitions)· σ’ αυτό των αστικών οικοπέδων για την οικοδόμηση οικιών και σ’ εκείνο, στο ύπαιθρο, για γεωργική ἢ κτηνοτροφική εκμετάλλευση (AlanShugart, ΙΒΜ, 1971).

Χαράλαμπος Χ. Σπυρίδης

Φυσικός, Ηλεκτρονικός, Ραδιοηλεκτρολόγος Α΄

Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

hspyridis@music.uoa.gr , http://users.uoa.gr/~hspyridis

O Καθηγητής Χαράλαμπος Χ. Σπυρίδης υπηρέτησε στο Γ΄ Εργαστήριο Φυσικής του Τμήματος Φυσικής της Σχολής Θετικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης επί 16 και πλέον χρόνια και στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών της Φιλοσο­φικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών επί 22 χρόνια.

Και στα δύο Πανεπιστήμια πρώτος δημιούργησε τη διδασκαλία της Φυσικής και των Μαθηματικών της Μουσικής, αντιμετωπίζοντάς την ως Επιστήμη και δημιούργησε την κατεύθυνση της Τεχνολογίας Ήχου.

Υπήρξε μέλος της πενταμελούς προσωρινής Διοικούσας Επιτροπής (1985) που οργάνωσε, στελέχωσε, και λειτούργησε το πρώτο για την Ελλάδα Πανεπιστημιακό Τμήμα Μουσικών Σπουδών. Ως μέλος και Πρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Υπουργείου Παιδείας ίδρυσε και λειτούργησε 45 Μουσικά Σχολεία στην Ελλάδα.

Ως καθηγητής δραστηριοποιήθηκε διδακτικά κι ερευνητικά στις επιστημονικές περιοχές: Φυσική και Μουσική Ακουστική, Μαθηματικά της Μουσικής, Θόρυβος-Ηχοπροστασία, Ακουστική Σχεδίαση Κλειστών Χώρων, Βιοακουστική, Ψυχοακουστική, Ηλεκτροακουστική, Βυζαντινό Ηρμοσμένο, Μουσική με Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές, Επικοινωνία ανθρώπων με τη χρήση «Φυσικών» και «Σφυρικτών» γλωσσών, Αρχαία Ελληνική Μουσική στους αλληγορικούς φιλοσόφους Πυθαγόρα, Πλάτωνα και Ηράκλειτο.

Ως συγγραφέας συνέγραψε πενήντα εννέα επιστημονικά και διδακτικά συγγράμματα.

Συμμετείχε με πρωτότυπες ανακοινώσεις σε πλήθος Διεθνών και Τοπικών Συνεδρίων. Εργασίες του δημοσιεύθηκαν σε έγκριτα Διεθνή και Ελληνικά επιστημονικά περιοδικά.

Επέβλεψε και καθοδήγησε φοιτητές για την ολοκλήρωση προπτυχιακών Διπλωματικών εργασιών, μεταπτυχιακών Διπλωματικών διατριβών και Διδακτορικών διατριβών.

Διετέλεσε Πρόεδρος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της Ενώσεως Ελλήνων Φυσικών.Είναι μέλος του Ελληνικού Ινστιτούτου Ακουστικής (ΕΛ.ΙΝ.Α.), Κοσμήτορας της Διεθνούς Επιστημονικής Εταιρείας Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας και Α΄ Αντιπρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας.

Κατανομή αστέρων σε αστερισμούς: Σχέση με Πυθαγόρειους αριθμούς και όρους μουσικής αρμονίας

By Ομιλίες

Ομιλητής: Πρέκα – Παπαδήμα Παναγιώτα

Δευτέρα 27 Νοεμβρίου 2023, 6.30μμ

Αφ. Επίκουρος Καθηγήτρια Αστροφυσικής Παν/μιου Αθηνών

Μέλος του Σώματος  Ομοτίμων Καθηγητών ΕΚΠΑ

Περίληψη ομιλίας

Οι Αστερισμοί είναι μια κατανομή ορατών δια γυμνού οφθαλμού αστέρων σε ομάδες. Η ονοματολογία αυτών των ομάδων και η περιγραφή τους επί του ουρανίου θόλου προέρχεται από την Ελληνική Μυθολογία. Συγκεκριμένα οι αστερισμοί υπήρχαν στο έργο του Εύδοξου του Κνίδιου ‘Ένοπτρον και Φαινόμενα’ και διασώθηκαν μέσα από το ποίημα του Άρατου ‘Φαινόμενα και Διοσημεία’. Επίσης, στο έργο του Ερατοσθένη ‘Καταστερισμοί’  δίνεται ο αριθμός των αστέρων που ‘σκιαγραφούν’ τον καθένα Αστερισμό και ο μύθος εκ του οποίου προέρχεται η ονομασία του Αστερισμού.

Σε αυτή την παρουσίαση εξετάζεται η κατανομή των αστερισμών στην ουράνια σφαίρα αλλά και η κατανομή των αστέρων, εντός αυτών, όπως αυτά παρέχονται από τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς.  Διαπιστώνεται η ύπαρξη μίας μαθηματικής σχέσης αφενός με γνωστούς Πυθαγόρειους Αριθμούς και αφετέρου με γνωστούς όρους της Μουσικής Αρμονίας, η οποία συνδέεται άμεσα με τους Πυθαγόρειους αριθμούς.

Η εργασία αυτή προέκυψε από την συνεργασία του Καθηγητή Μουσικών Σπουδών του Παν/μιου Αθηνών κ. Χαράλαμπου Σπυρίδη, του Λέκτορα του Τομέα Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής του Παν/μιου Αθηνών κ. Κοσμά Γαζέα, του (τότε) φοιτητή του Τμήματος Φυσικής του Παν/μιου Αθηνών Κ. Κομποθανάση και της ομιλήτριας Π. Πρέκα. Είναι δημοσιευμένη στο Διεθνές Επιστ. Περιοδικό Scientific Culture υπό τον τίτλο:

‘A study of the constellations based on Eratosthenes’ Catasterismi’,

Spyrides Ch., Preka-Papadema P., Gazeas K. and Kobothanasis K.,

Scientific Culture, vol.5, no. 1, (2019), pp 23-42

DOI:10.5281/zenodo.1451902

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΠΡΕΚΑ – ΠΑΠΑΔΗΜΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ

Αφ. Επίκουρος Καθηγήτρια Αστροφυσικής Παν/μιου Αθηνών

Μέλος του Σώματος  Ομοτίμων Καθηγητών ΕΚΠΑ

ppreka@phys.uoa.gr 

Εκλεγμένη Γραμματέας του Δ.Σ. της ΕΜΑΕΜ (Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας), από άνοιξη του 2023 [ΕΚΛΟΓΕΣ 13/2/2023]

Εργασία:

Επίκουρος Καθηγήτρια του Τομέα Αστροφυσικής Αστρονομίας και Μηχανικής του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών μέχρι 31.8.2020.

Κύρια Θέματα Ερευνητικής Δραστηριότητας:

  1. Ηλιακή Φυσική: A) Ράδιο εκπομπή από ηλιακά κέντρα δράσης και ηλιακές εξάρσεις Β) Μελέτη της ηλιακής δραστηριότητας, χωρικές και χρονικές μεταβολές κατά την διάρκεια του εντεκαετούς κύκλου της ηλιακής δραστηριότητας. Γ) Σχέσεις ηλιακών-γήινων φαινομένων.
  2. Επίδραση της ηλιο-γεωμαγνητικής δραστηριότητας στην ανθρώπινη φυσιολογία.
  3. Πλανήτες: Μαγνητόσφαιρες, ατμόσφαιρες, μορφολογία κλπ. Γεωμαγνητική δραστηριότητα.
  4. Αρχαιοαστρονομία.

Εκπαιδευτικό έργο

Διδασκαλία επί σειρά ετών των κάτωθι μαθημάτων:

Εισαγωγή στην Αστροφυσική (Τμήμα Φυσικής, προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών).

Ηλιακή Φυσική (Τμήμα Φυσικής, προπτυχιακό και μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών).

Φυσική Διαστήματος (Τμήμα Φυσικής, προπτυχιακό και μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών) Αστρονομία Β (Τμήμα Μαθηματικών, προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών).

Συμμετοχή στην διδασκαλία των εργαστηριακών ασκήσεων των μαθημάτων:

Φυσική I  και II (Τμήμα Φυσικής)

Αστροφυσική (Τμήμα Φυσικής)

Αστρονομία (Τμήμα Μαθηματικών)

Εποπτεία Ειδικών θεμάτων φοιτητών: 107

Κύριος επιβλέπων ΜΔΕ (Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης): 10

Μέλος τριμελούς επιτροπής ΜΔΕ (Μεταπτυχιακό δίπλωμα Ειδίκευσης): 34

Μέλος της επιτροπής παρακολούθησης διδακτορικών διατριβών:  23

Μέλος επταμελούς επιτροπής κρίσεως διδακτορικών διατριβών: 12

Ερευνητικό Έργο

Δημοσιεύσεις (Διεθνή και Ελληνικά Περιοδικά και Πρακτικά Συνεδρίων): 148

Συγγραφή βιβλίου: ‘Στα μονοπάτια του Ήλιου: Εισαγωγή στην Ηλιακή Φυσική’. Πρέκα-Παπαδήμα Π., Δανέζης Μ., Θεοδοσίου Σ., Καργιολάκη Δάφνη, Αθήνα 2009, Εκδοτικός Οίκος Δίαυλος.

Συμμετοχή σε  Συνέδρια με Ανακοινώσεις: 138

Μέλος Οργανωτικής Επιτροπής Συνεδρίου: 13

Κριτής Εργασιών σε Διεθνή Επιστημονικά Περιοδικά

Topic Editor στο Επιστ. Περιοδικό ‘ATMOSPHERE’

Guest editor of Special Issue: The Effect of Helio-Geomagnetic Activity in the Geo-Environment and by Extension to Human Health

https://www.mdpi.com/journal/atmosphere/special_issues/solar_activity

Επιστημονικός Υπεύθυνος του Ερευνητικού Προγράμματος ‘Συντήρηση του Ηλιακού ραδιοφασματογράφου ARTEMIS/J-L. Steinberg (ARTEMIS-IV/JLS), και ανάπτυξη κατάλληλης υποδομής και λογισμικού για εγκατάσταση βάσης δεδομένων του, προς οργάνωση και διάθεση των παρατηρήσεων μέσω διαδικτύου’

Συνεντεύξεις, διαλέξεις, αρθρογραφία, διδασκαλία σε Θερινά Σχολεία για μαθητές κλπ

Ακριβής αστρονομική χρονολόγηση του Οδυσσέα στην Ιθάκη

By Ομιλίες

Ο Ομιλητής κ. Γ. Σαραντίτης δεν θα μπορέσει να πραγματοποιήσει την ομιλία του λόγω σοβαρού ατυχήματος. Η ΕΜΑΕΜ εύχεται ‘ταχείαν ανάρρωση’ στον ομιλητή και τροποποιεί το πρόγραμμα της Δευτέρας 23/10/2023 ως εξής:

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΟΜΙΛΙΑΣ

‘ΑΚΡΙΒΗΣ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΗ ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΣΤΗΝ ΙΘΑΚΗ’

Ομιλητής: Σ. Παπαμαρινόπουλος

(Πρόεδρος ΕΜΑΕΜ)

Δευτέρα 23 Οκτωβρίου 2023, 6.30-8.30 μμ

Φιλολογικός Σύλλογος ‘Παρνασσός’

(Αίθουσα ΄Παλαμάς’),

Πλατεία Καρύτση, Αθήνα

Περίληψη  ομιλίας

Ἡ ἐμφάνιση «κακῆς» καταχνιᾶς καὶ ὄχι συνηθισμένης συννεφιᾶς ἢ σκότους ὑποδηλώνει ὅτι ἡ ἡλιακὴ ἔκλειψη εἶναι μερικὴ καὶ ὄχι ὁλική, καθόσον στὴν ὁλικὴ ἔκλειψη ἐπικρατεῖ σκότος γιὰ λίγα λεπτὰ τῆς ὥρας. Λόγῳ τῆς περιοδικότητας τῶν ἐκλείψεων, ἕνας ἐρευνητὴς μπορεῖ μὲ κατάλληλους ἀλγορίθμους νὰ ἐντοπίσει ἐκλείψεις ποὺ συνέβησαν κατὰ τὸ παρελθὸν ἢ πρόκειται νὰ συμβοῦν στὸ μέλλον, ἀρκεῖ νὰ ἔχει κάποια στοιχεῖα. Καὶ αὐτὰ δίδονται ἀπὸ τὸν Ὅμηρο καὶ εἶναι τὰ ἑξῆς:
1. Ἡ ἐποχὴ εἶναι φθινόπωρο.
2. Ἡ ὥρα τῆς ἔκλειψης εἶναι μεσημεριανή.
3. Πέντε ἡμέρες πρὶν ἀπὸ τὴν ἡμέρα τῆς ἔκλειψης, κατὰ τὴν ἄφιξη τοῦ Ὀδυσσέα στὴν Ἰθάκη, ἡ Ἀφροδίτη ἦταν ὁρατὴ στὸν ἀνατολικὸ ὁρίζοντα πρὶν ἀπὸ τὴν ἀνατολὴ τοῦ Ἡλίου.Ἐπίσης, ἡ ἀπαραίτητη συνθήκη προκειμένου νὰ ὑπάρξει ἡ ἡλιακὴ ἔκλειψη, δηλαδὴ ἡ φάση τῆς Νέας Σελήνης, δηλώνεται μὲ σαφήνεια στὸ χωρίο ξ 161-164 ὅταν ἀναφέρεται ὅτι ἐκείνη τὴν ἡμέρα ἦταν «τοῦ μὲν φθίνοντος μηνός, τοῦ δὲ ἱσταμένοιο». Αὐτὴ ἡ συγκεκριμένη παρατήρηση μάλιστα ἀνήκει ἐπίσης στὸν Ἡράκλειτο ἐκ Πόντου.Ἡ ἐρευνητικὴ ὁμάδα ἐπέλεξε τὸ διάστημα 1400-1130 π.Χ. ὡς τὴ χρονικὴ περίοδο τῆς ἀναζήτησης αὐτῆς τῆς ἡλιακῆς ἔκλειψης.Πρόκειται γιὰ τὴ μερικὴ ἡλιακὴ ἔκλειψη τῆς 30ῆς Ὀκτωβρίου 1207 π.Χ., μὲ σημαντικὴ κάλυψη τῶν ¾ τοῦ ἡλιακοῦ δίσκου (74,7%). Τὸ φαινόμενο ξεκίνησε στὶς 14.31, κορυφώθηκε στὶς 16.03 καὶ τελείωσε στὶς 17.23. Ἡ ἡλιακὴ ἔκλειψη συνέβη στὰ δυτικά, σὲ ὕψος 20 μοιρῶν ἀπὸ τὸν ὁρίζοντα, στὴν περιοχὴ τοῦ ἀστερισμοῦ τοῦ Σκορπιοῦ. Λίγη ὥρα μετά, στὶς 17.58, ὁ Ἥλιος ἔδυσε, καὶ γι’ αὐτό, ὅπως περιγράφεται στὸ ὁμηρικὸ κείμενο, ἀμέσως οἱ ὑπηρέτριες ἔφεραν φῶς (χ 497).

elEL